Perceptio: „Muzyka #404”

Czy istnieje coś takiego jak błąd w muzyce? Czy jest w niej miejsce dla przypadku? Jak dalece posunęliśmy się do tej pory jeśli chodzi o korzystanie z niezdeterminowanych dźwięków w ramach muzyki, i to nie tylko muzyki eksperymentalnej, lecz również popularnej?

Zapewne pierwszymi skojarzeniami przychodzącymi na myśl gdy myślimy o przypadku w muzyce są eksperyment i improwizacja, a przecież od lat słyszymy o przeróżnych intrygujących działaniach dźwiękowych wykorzystujących losowe odgłosy.

John Cage grał bazując na 64 heksagramach I ching (Księgi Przemian). Ben Chasny opracował The Hexadic System – grę karcianą, której ostateczne ułożenie kart traktuje jako partyturę i przepisuje na nuty gitarowe. Bjork wykorzystała muzycznie cewkę Tesli i stworzyła całkiem nowe instrumentarium. Nagrała nawet pierwszy na świecie tzw. „app album”. Matmos gra używając sampli operacji plastycznych z Los Angeles. Christina Kubisch opracowała słuchawki umożliwiające słuchanie promieniowania elektromagnetycznego. Wcześniej Daphne Oram  (kompozytorka BBC Radiophonic Workshops, pionierka muzyki konkretnej) chciała tworzyć muzykę za pomocą malowania, co zresztą jej się udało i znane jest jako „Oramics”. NASA udostępniło niedawno tysiące kosmicznych „nagrań” do publicznego użytku (do tej pory powstało już kilka albumów wykorzystujących te dźwięki)… a tych intrygujących przykładów jest znacznie więcej.

Współczesnej techniki nagrywania i samplowania dają nam dostęp do wszelkich, często przypadkowych, dźwięków otoczenia, które coraz częściej słyszymy w naszych ulubionych piosenkach. Dziesiątki lat od ukucia terminu musique concrète (muzyka konkretna), realne dźwięki wykorzystuje się już w muzyce na ogromną skalę.

25 maja razem z Justyną Stasiowską, Antonim Michnikiem i Marcinem Barskim wspólnie porozmawiamy o wspomnianych wyżej fenomenach w obrębie kategorii dźwięku, muzyki, przypadku, błędu i nowych instrumentów-interfejsów.